Có rất nhiều phong cách thiết kế sân vườn khác nhau để các gia chủ có thể chọn lựa thiết kế cho không gian sân vườn của gia đình mình. Mỗi phong cách đem đến một trải nghiệm hoàn toàn khác biệt. Theo thời gian, những xu hướng thiết kế sân vườn sẽ ngày càng được cập nhật mới và hoàn thiện. Tuy nhiên, có một kiểu sân vườn sẽ luôn giữ được giá trị bền vững và gần gũi với Việt Nam, mang đậm nét Á Đông. Đó là phong cách thiết kế sân vườn Nhật Bản. Cùng Cảnh Quan Hoàng Hải tìm hiểu tất cả thông tin qua bài viết này nhé.
Các bài viết liên quan:
Lịch sử sân vườn Nhật Bản
Nếu chỉ đặt câu hỏi sân vườn Nhật Bản là gì? thì chắc hẳn nhiều người đã có câu trả lời. Tuy nhiên, lịch sử hình thành của nó thì không phải ai cũng rõ. Đây là một phong cách mang đậm nét văn hóa và truyền thống của đất nước Nhật Bản và có nguồn gốc từ rất lâu đời. Nhiều tài liện nghiên cứu đã chỉ ra rằng, phong cách này được bắt đầu ở đất nước mặt trời mọc từ thời đại Asuka (thế kỉ 6 – 8). Kể từ đó trở đi, nó đã được những nghệ nhân sáng tạo, phát triển theo đa phong cách rất độc đáo. Nhưng về cơ bản nó vẫn mang đầy tính nghệ thuật và đậm nét dân tộc. Điều đặc biệt nhất của nghệ thuật sân vườn Nhật Bản là sự bình yên tới lạ lùng, nó không khiến cho người ta nhàm chán mà càng thu hút, hấp dẫn.
Đặc điểm nổi bật của tiểu cảnh sân vườn Nhật Bản
Đã là một phong cách có tính nhận diện khá cao thì các không gian sân vườn Nhật Bản cũng sẽ có những tiểu cảnh mang đặc điểm nổi bật. Thiếu đi các yếu tố này thì kiến trúc sân vườn Nhật Bản đặc trưng sẽ bị phá vỡ.
Đá trong tiểu cảnh sân vườn Nhật Bản
Đây là một nhân tố đóng vai trò quan trọng trong không gian tiểu cảnh sân vườn Nhật Bản. Đá có nhiều loại và có thể sử dụng với nhiều mục đích khác nhau. Các loại đá giúp phân chia khu vực thành nhiều không gian riêng tư. Đá trong tiểu cảnh càng tự nhiên thì càng tạo cảm giác gần gũi và mang lại giá trị cho khu vườn Nhật Bản cho ngôi nhà của mình. Phổ biến nhất thường thấy là sử dụng các loại đá để lát tạo lối đi và phủ xung quanh hồ cá. Một số loại đá cỡ nhỏ, sỏi trắng được dùng trong các tiểu cảnh khô (Karesansui) mang ý nghĩa tượng trưng cho sông nước. Ngoài ra, đèn đá cũng là vật trang trí khá phổ biến khác được xuất hiện ở trong nhiều không gian sân vườn Nhật Bản.
Phong cách sân vườn Nhật Bản truyền thống
Có 3 phong cách được xem là lâu đời nhất và phát triển mang đặc trưng, được coi như điển hình của sân vườn Nhật Bản. Đó là:
Phong cách Karesansui (Tiếng Nhật: 枯山水)
Karesansui là loại sân vườn sử dụng các yếu tố chính là: đá, sỏi, cát trắng, rong rêu và các lọai cây được cắt tỉa. Nó còn có tên gọi khác là sân vườn thiền định (Zen garden). Kiểu sân vườn này chịu nhiều ảnh hưởng từ Phật giáo thiền phái và trước đây được sử dụng nhiều trong các ngôi đền ở Nhật Bản.
Khu vườn Karesansui thường ít xuất hiện những cây hoa, cỏ mà phần lớn sẽ là đá và sỏi trắng được cào gợn sóng tạo tình.
Phong cách Chaniwa (Tiếng Nhật là: 茶庭)
Chaniwa là khu vườn có liên hệ mật thiết với trà đạo. Bởi Khu vườn mang tên Chaniwa (茶庭), được ghép từ 2 chữ đơn là: Trà (Cha – 茶) và chữ Viên (Niwa –庭 ). Dịch nghĩa thuần Việt sẽ là Vườn Trà. Sân vườn Chaniwa được thiết kế tạo sự đơn giản, không khí trang nghiêm.
Khu vườn đơn thuần chỉ là những bụi hoa hoặc cây nhỏ, xanh mướt. Xuyên qua chúng là những lối đi lát đá và dẫn đến khu vực trà Thất.
Phong cách Tsukiyama (Tiếng Nhật là: 築山)
Tsukiyama: được dựng lên với yếu tố chính là những ngọn núi nhân tạo (hòn non bộ). Vì vậy nó còn được biết đến với cái tên khác là Vườn Đồi. Sân vườn Tsukiyama được thiết kế mô phỏng theo thế giới thiên nhiên bằng dấu ấn từ những ngọn đồi, con thác nhỏ và hồ nước. Bên cạnh đó là tô điểm bởi bởi những bụi cây xanh, khóm hoa, những con đường quanh co, một cây cầu bắc ngang hoặc những chú cá koi tung tăng bơi lội.
Cây trồng trong tiểu cảnh sân vườn Nhật Bản
Đối với sân vườn, tiểu cảnh mang phong cách Nhật Bản thì thiết kế, chọn lựa cây trồng này bao gồm cả việc định dạng kích thước và hình dáng của từng loại cây. Khu vườn càng nhỏ thì yêu cầu về các chi tiết càng chặt chẽ.
Thường sử dụng là những loại cây xanh quanh năm và mang hàm ý cầu mong sự tốt lành. Ngoài ra, cây được chọn sẽ có độ cao vừa phải, hình dáng đơn giản và không quá phô trương.
Nước trong tiểu cảnh sân vườn Nhật Bản
Là đại diện cho sự thuần khiết, trầm lặng và sâu lắng. Yếu tố nước trong tiểu cảnh Nhật ở đây phải luôn đảm bảo sự trong sạch, có sự lưu thông và luân chuyển. Tuy nhiên nhưng dòng chảy phải nhẹ nhàng, không có nhiều tiếng đồn và các dòng chảy xiết. Các hồ nước cũng xuất hiện nhiều trong sân vườn Nhật Bản hiện đại. Chúng hỗ trợ rất tốt cho việc làm mát không khí. Không những thế còn cải thiện được tinh thần, giảm căng thẳng và mang đến những lợi ích khác về phong thủy.
Lối đi trong tiểu cảnh sân vườn Nhật Bản
Những hình ảnh về lối đi bằng đá giữa thảm cỏ là một nét đặc trưng khá dễ nhận ra ở phong cách sân vườn Nhật Bản. Những lối đi uốn lượn bước trên từng hòn đá dẫn lối đến một không gian khác yên tĩnh và thư thái hơn. Sau những giờ làm việc căng thẳng, khi trở về nhà và bước đến không gian sân vườn với sự yên bình thì những mệt mỏi, căng thẳng sẽ nhanh chóng được xua tan.
Loại cây đặc trưng luôn xuất hiện trong sân vườn Nhật Bản
Những thông tin và hình ảnh chia sẻ ở trên chắc hẳn phần nào bạn cũng đã hình dung được một số loại cây xuất hiện nhiều trong sân vườn phong cách Nhật Bản. Với những mẫu vườn này thì không thể không nhắc đến các loại cây trồng. Đây là một trong số yếu tố then chốt tạo lên linh hồn cho cả khu vườn. Những thông tin cung cấp thêm dưới đây sẽ giúp bạn biết được loại cây nào được sử dụng nhiều nhất và ý nghĩa của chúng.
Cây thông – Pines (Pinus)
Khi nhắc đến sân vườn Nhật Bản điều đầu tiên chúng ta nghỉ đến loại cây thông. Cây thông là loài cây tượng trưng cho tuổi thọ kéo dài và sự trường tồn. Loại cây này được người Nhật ưu tiên lựa chọn nhiều nhất trong bố trí sân vườn. Hai loài phổ biến là:
- Thông đỏ (Pinus Densiflora): Có nguồn gốc ở vùng núi.
- Thông đen (Pinus Thubergii): Có nguồn gốc từ các vùng ven biển.
Trong quá trình nghiên cứu hiện trạng và điều kiện của địa hình của công trình, người ta sẽ lựa chọn và đưa vào bố trí loại cây phù hợp. Để phân biệt 2 loại thông này chỉ cần nhìn vào màu sắc của vỏ cây, tính phân nhánh của cành và bản lá. Chọn được đúng loại cây phù hợp với sân vườn sẽ là điều tuyệt vời để không gian có sức hút mãnh liệt.
Cây phong – Acer palmatum
Cũng là một loại cây rụng lá rất được ưa chuộng. Thậm chí, loại cây này còn nhận được một sự tôn kính từ người Nhật. Lá của loại cây này rất đặc biệt, chúng có thể thay đổi màu sắc theo mùa. Chúng được sử dụng trong các khu vườn kiểu Nhật tại nhiều quốc gia trên khắp thế giới. Và cây phong Nhật Bản có khả năng phát triển tốt trong môi trường khí hậu Tây Bắc Thái Bình Dương. Hai từ được người Nhật sử dụng để thể hiện sự tôn kín với cây phong là: Momiji (thường dùng để chỉ những cây phong vào mùa lá đỏ) và Kaede (khi nhắc đến các cây phong khác)
Cây tre – Bamboo
Cây tre (hoặc trúc) là thuộc họ thân cây có đốt và cũng không còn xa lạ với người dân Việt Nam. Trong văn hóa, cuộc sống của người Nhật thì loại cây này cũng có nhiều ý nghĩa. Chúng có thể được trồng hoặc ứng dụng vào nhiều tiểu cảnh khác trong khu vườn. Điển hình như làm đài phun nước bằng tre, đài phun nước mini, trang trí nội, ngoại thất…. Thân tre có sự dẻo dai và trước gió hay những yếu tố bất thường của thời tiết loại cây này vẫn đứng vững. Ngoài ra chúng còn sống sót và chịu được điều kiện sống khắc nghiệt. Ý nghĩa sâu xa của cây tre là mong muốn mang lại sức khỏe, hạnh phúc, sự thịnh vượng, tài lộc và hơn hết là khả năng vượt qua nghịch cảnh và sóng gió của cuộc đời.
Cây rụng lá – Prunus
Cây rụng lá theo mùa thường thấy trong những thiết kế sân vườn Nhật Bản là: anh đào, mận, mơ. Những loại cây này nở hoa vào mùa xuân rất đẹp mắt thể hiện bản chất phù du của cuộc sống.
Cây anh đào thường để phát triển tự nhiên ít được cắt tỉa. Ở Việt Nam thì cũng có giống cây hoa đào gần giống với cây hoa anh đào ở Nhật. Vì vậy, nhiều gia chủ cũng ưa dùng trang trí và trồng cây đào trong sân vườn. Cứ mỗi dịp Tết đến xuân về, cây đào sẽ dâm chồi nảy lộc và ra hoa cầu mong cho năm mới làm ăn phát đạt, an khang thịnh vượng.
Nguyên tắc thiết kế sân vườn Nhật Bản
Có 3 nguyên tắc cơ bản khi thiết kế sân vườn Nhật Bản mà bất kì ai cũng nên biết đó là: tỷ lệ thu nhỏ, chủ nghĩa tương trưng và cảnh quan vay mượn.
Tỉ lệ thu nhỏ
Mọi chi tiết cảnh quan, địa điểm nổi tiếng khi muốn đưa vào thiết kế bố trí trong sân vườn đều phải được thu lại theo một tỉ lệ nhất định. Tỉ lệ luôn có tính cân đối và hợp lý để người quan sát có thể dễ dàng hình dung và tưởng tượng cảnh vật. Lấy ví dụ như với cảnh đồi núi, sông hồ, sẽ được thu nhỏ bằng cách sử dụng các yếu tố đá, cát và sỏi, cây xanh và hồ nước.
Cảnh quan vay mượn
Cảnh quan vay mượn được hiểu một cách đơn giản là đưa một hình ảnh (vay mượn) của một cảnh quan thực tế vào trong tổng thể sân vườn. Điều quan trọng nhất là bổ sung các cây xanh, tiểu cảnh sao cho hợp lý và hài hòa để không bóp méo hay làm sai lệch cảnh quan đã vay mượn.
Chủ nghĩa tượng trưng
Khi thiết kế sân vườn Nhật, những kiến trúc sư, nghệ nhân luôn muốn truyền tải một thông điệp nào đó hoặc cảnh vật sẽ có ý nghĩa tượng trưng nhất định. Từ những vật liệu sử dụng đơn giản là cát, đá, sỏi và nước nhưng khi được biến đổi tạo hình, bạn sẽ thấy chúng mang hình ảnh của những điều to lớn hơn. Chẳng hạn, hình ảnh của cát, sỏi trắng khi được cào lên có thể liên tưởng đến những con sông. Hay những tảng đá, khối đá có thể tượng trưng cho một quả núi hay một hòn đảo.
Lưu ý khác khi thi công sân vườn Nhật Bản
Để không gian sân vườn thêm hấp hẫn, quý khách hàng cũng có thể tham khảo thêm một số lưu ý khác sau đây. Điều này sẽ giúp quá trình thi công sân vườn theo phong cách Nhật Bản được thuận lợi và dễ dàng.
1. Trồng cỏ hoặc rêu ở dọc lối đi và hai bên đường dạo. Điều này giống như có một tấm thảm xanh trải ra phía trước để chào đón bất cứ ai bước đến. Một không gian sang trọng nhưng lại tạo cảm giác thoải mái, gần gũi thiên nhiên.
2. Bố trí thêm đèn đá ở một vài vị trí để tạo điểm nhấn thị giác cho khu vườn. Đồng thời tăng thêm sự lung linh cho không gian, nhất là vào những buổi đêm.
3. Có thể tạo ra nhiều không gian với kiểu dáng riêng biệt giống như một thế giới thiên nhiên thu nhỏ.
4. Nếu không gian sân vườn có diện tích rộng thì nên có một trà thất (khu thưởng trà) nho nhỏ. Đây là một trong những chi tiết kiến trúc đặc trưng không thể thiếu mang phong cách Nhật Bản.
5. Một khu vườn Nhật hoàn hảo sẽ cần có đủ các yếu tố: hồ nước, đá, hoa lá và cát (sỏi). Người Nhật quan niệm rằng trong khu vườn của họ cần phải có đủ 4 yếu tố chính là đất, nước, lửa và gió. Bởi với họ, đây chính là sự mô tả đầy đủ nhất thiên nhiên thu nhỏ một cách chính xác.
Mẫu sân vườn Nhật Bản
Tạm kết
Vẻ đẹp và tính ứng dụng của sân vườn Nhật Bản là không phải bàn cãi. Nhìn vào những khu vườn theo phong cách này, con người sẽ có cảm giác nhẹ nhàng, bình yên nhưng không hề thấy nhàm chán. Càng ngắm nhìn thì càng muốn khám phá nhiều hơn vì sự tinh tế trong thiết kế sân vườn kiểu này. Liên hệ ngay với chúng tôi nếu bạn đang yêu thích không gian sân vườn độc đáo này.
Thông tin liên hệ nghệ thuật cảnh quan Hoàng Hải
Địa chỉ: Ngã tư cầu Ông Bố – Bình Hòa – Thuận An – Bình Dương.
Điện thoại:0973563068
